چرا سرمایه‌گذاری در تولید برق انجام نشد؟ | اف.ای.تی.اف نقش مهمی در فرار سرمایه از حوزهٔ برق داشت

مصطفی خسروشاهی، دبیر انجمن شرکت‌های خدمات انرژی، درباره عدم سرمایه‌گذاری در تولید برق می‌گوید: «سه سال اخیر در نتیجهٔ لجبازی با اف.ای.تی.اف، فرار سرمایه از حوزهٔ برق صورت گرفت.»

رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: ناترازی برق دوباره شکل جدیدی از خود را به نمایش گذاشته است. قطع مازوت سوزی و قطع برق نشان داد که ایران در چه شرایط بحرانی از نظر تولید برق به سر می‌برد. دولت رئیسی نیز در سه سال خود نتوانسته سرمایه‌گذاری‌های موفقی در حوزه‌ی تولید برق داشته باشد و کشور را در وضعیت فعلی به پزشکیان تحویل داده است.

چقدر گاز و برق کم داریم؟

مصطفی خسروشاهی، دبیر انجمن شرکت‌های خدمات انرژی، درباره میزان ناترازی برق و گاز به «رویداد۲۴» می‌گوید: «ما الان ۲۰ هزار مگاوات ناترازی مشخص داریم. الان مصرف گاز خیلی بالاست چون قیمت نازلی دارد. هرچه در ایران ارزان باشد، کنترلی روی آن وجود ندارد. ما در مصرف سوخت اسراف می‌کنیم و همین مسأله باعث تعطیلی کارخانه‌ها نیز شده است. ما در حال منبع سوزی هستیم که غیرعقلی و غیرشرعی است. انشعابات گاز در ایران اصلاً منطقی پشت آن نیست. انشعابات غیرعقلی و غیراقتصادی بوده است. مشخص نیست از چه منبعی این کار را کرده‌اند. افزایش میزان سوخت گاز به صورت بی رویه توسعه پیدا کرده است. تولید گاز هم در یکسال اخیر کم شده است. برخی فکر می‌کنند هر فاز پارس جنوبی یک میلیارد مترمکعب گاز ثابت به ما می‌دهد. فاز یک پارس جنوبی شاید ۵۰۰ میلیون مترمکعب هم تولید نداشته باشد. الان تولید گازمان به ۷۰۰ میلیون مترمکعب هم نمی‌رسد. دولت قبل تصور می‌کرد که می‌تواند یک میلیارد مترمکعب گاز تولید کند چون آدم‌های عاقل نداشتند.»

خسرو شاهی معتقد است که در دولت قبل به علت چالش‌های عدم پذیرش اف. ای. تی. اف، سرمایه‌گذاری در صنعت برق صورت نگرفت. او می‌گوید: «سرمایه‌گذاری امنیت می‌خواهد، بدون امنیت که سرمایه‌گذاری انجام نمی‌شود. سرمایه بار شیشه است، کوچک‌ترین ضربه‌ای به آن بخورد تمام آن از دست می‌رود. سه سال اخیر در نتیجه‌ی لجبازی با اف. ای. تی. اف، فرار سرمایه از حوزه‌ی برق صورت گرفت. سال گذشته خزانه داری آمریکا اعلام کرد فقط 6 نفر شخص حقیقی بیش از 1 میلیارد دلار از ایران خارج کردند. سرمایه‌های ملت به تاراج رفته است. دلیل اصلی مقاومت در مقابل سرمایه‌گذاری هم مسأله‌ی اف. ای. تی. اف است. دولت پزشکیان هم تاکنون نشانه‌ی مثبتی نشان نداده است. به علت ترس دولت از افزایش قیمت گاز و بنزین و برق، مصرف همواره در حال افزایش است. یک مترمکعب گاز را 120 تومان می‌فروشند، اگر کسی یک گواهی بهینه‌سازی ببرد، 11 هزار تومان می‌خرند. یعنی ما 100 برابر ارزان فروشی گاز داریم.»
جریمه‌ی پنهان کربن

دبیر انجمن شرکت‌های خدمات انرژی بیان می‌کند که ایران به ازا هر تن کربن، 65 دلار جریمه می‌پردازد و نیروگاه‌ها در این زمینه نقش مؤثری دارند. او می‌گوید: «دولت‌ها در ایران در حال نابودی محیط زیست برای تأمین انرژی است. بابت فولاد و مسی که ما صادر می‌کنیم، جریمه‌های سنگین کربن پرداخت می‌کنیم. مازاد کربنی که برای تولید هر کالایی به وجود می‌آورید، جریمه دارد. به ازای هر تن کربن که به فضا می‌فرستید، ۶۵ دلار باید جریمه دهید. سوختی که در نیروگاه‌ها مصرف می‌شود، کربن تولید می‌کند. ما فولاد را 60 سنت می‌فروشیم، ۴۰ سنت آن را باید جریمه‌ی کربن دهیم. نصف تولید برق آلمان بادی و خورشیدی است تا این جریمه را ندهد. آلمانی‌ها نیروگاه حرارتی را برای فروش گذاشته‌اند چون دیگر توجیه اقتصادی ندارد. کسی که این قرارداد را امضا کرد هم نفهمید چه چیزی را امضا کرده است. اگر هم امضا نمی‌کردند مثل اف.ای.تی.اف می‌شد. مقررات در کشور تابع اخلاق جهانی است و زمانیکه آن را قبول نکنید، آسیب جدی‌تری می‌بینید.»

او افزود: «نیروگاه‌های حرارتی در آلمان مفت است، چون دیگر معنی ندارد. ما همین الان می‌توانیم نیروگاه حرارتی از آلمان بیاوریم و پولش را بعداً بدهیم. ایلان ماسک خواسته که معاونت رئیس جمهور در کاهش هزینه‌های زندگی مردم آمریکا را دریافت کند، بعد ما در ایران با این سبک از مدیریت انرژی، در حال افزایش هزینه‌های زندگی مردم هستیم.»

میزان سرمایه‌گذاری لازم در برق

خسروشاهی معتقد است که میزان تولید برق باید به ۱۲۰ هزار مگاوات برسد و علی آبادی، وزیر نیرو مدعی شده که خواهان تولید ۵۰ هزار مگاوات برق از طریق خورشید است. او می‌گوید: «باید در طول ۲ سال، به نزدیک ۱۲۰هزار مگاوات برق برسیم. علی آبادی گفته است می‌خواهم ۵۰هزار مگاوات برق خورشیدی تولید کنم تا مصرف سوخت‌های دیگر کم شود. اگر عقل در کار باشد به این عدد هم می‌توانند برسند. بهینه‌سازی هم باید در تمام سطوح، از کارخانه تا خانه انجام شود تا ۲۰ هزار مگاوات صرفه‌جویی از بهینه‌سازی داشته باشیم.»